ABD’nin New Jersey eyaletinde lise öğrencisi Lara Özkan'ın yazdığı bilim kitabı Amazon’da en çok satanlar listesine girmeyi başarırken, başarısı eyalet sınırlarını aşan Türk kızı, birçok üniversitenin kendisine tam burslu eğitim teklifinde bulunduğunu, kariyeri için en uygun okulda eğitim alıp en kısa zamanda bir bilim insanı olma hayalini gerçekleştirmek istediğini söyledi.
New Jersey’in Bergen şehrinde Malatya kökenli ebeveyni ve iki kardeşi ile yaşayan Özkan, henüz 16 yaşında, kanser ve obezite ilişkisi üzerine yazdığı kitap ile Amazon’da, alanında en çok satan ilk 5 kitap arasına girmeyi başardı.
New Jersey'in Hackensack semtinde, okuduğu Bergen Bilim ve Teknoloji Akademisi (BCA) Amerika'nın bir numaralı devlet lisesi seçilen ve sınavla girmeye hak kazandığı okulda lise son sınıf öğrencisi olan Özkan, birden fazla araştırma laboratuvarında kanser araştırmaları ekibinde yer alıyor.
"Kaynak sıkıntısı çekince, lise öğrencileri için bir kitap yazmaya karar verdim"
Özkan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 14 yaşında başlayıp 2 senede bitirdiği "RNA Sırlaması" isimli kitabını yazma nedeni hakkında, "Çalışma yaptığım biyoloji ve data analizi konularında kaynak sıkıntısı çekince, bu alanda başlangıç seviyesindeki lise öğrencileri için bir kitap yazmaya karar verdim." şeklinde konuştu.
Özkan, "Amazon’da Bio-Medikal Mühendislik ve Bioistatistik alanlarında en çok satanlar listesine girmek doğrusu benim hiç beklemediğim bir şeydi. Sadece kaynak amaçlı yazdığım bu kitap beklediğimden fazla ilgi gördü. Özellikle Bioinformatik profesörlerinden aldığım yorumlar beni çok mutlu etti." sözleri ile duygularını ifade etti.
Kitabı yazarken hiçbir gelir beklentisi içinde olmadığını belirten Özkan, satıştan toplanan gelirin tamamını Amerikan Kanser Araştırmaları Enstitüsüne bağışladığını belirtti.
Henüz lise son sınıfa giden ve 4.0 tam puan ortalaması ile okulun onur listesinden hiç inmeyen Lara Özkan’ın genç yaşta kitap yazması ve en çok satanlar listesine girmesi bölge yöneticilerinin de takdirini topladı.
Lara’nın yaşadığı bölge olan Bergen'de İlçe Komiseri Tom Sullivan, Türk kızının başarısını sosyal medya hesabında paylaşırken, "16 yaşında kitabı yayınlanmış bir yazar olan Lara Özkan’ın hikayesini duyalım. 'RNA Sıralaması: İlkeler ve Veri Analizi’ adlı kitabı okuyuculara genetiğin temellerini öğretiyor ve Amazon’un en çok satanları listesinde ilk 5'e girdi. Tebrikler." ifadelerine yer verdi.
Diyet ve kanser ilişkisi üzerine araştırması Yale'den ödül aldı
Henüz lise eğitimi görmesine rağmen Amerika'nın en iyi kanser araştırma merkezleri arasında yer alan Cold spring Harbors Laboratuvarı'nın araştırma ekibine girmeyi başaran genç bilim insanı adayı Özkan, Moleküler Biyoloji, Bioinformatik ve Genetik araştırmacısı olarak beslenme alışkanlıkları ve kanser ilişkisi üzerine çalıştığını, bu alanda hazırladığı projelerle Amerika'nın en prestijli eğitim kurumları arasında bulunan Yale ve John Hopkins üniversitelerinden de ödül aldığını söyledi.
Uluslararası alanda da başarılara imza atan Özkan, dünyanın en büyük üniversite öncesi bilimsel araştırma fuarı olan Uluslararası Bilim ve Mühendislik Fuarı (ISEF) çerçevesinde düzenlenen yarışmada, Matematik, Bilgisayar Bilimi ve Biyoinformatik alanlarında birincilik ödülüne layık görüldü.
Genç araştırmacı, kanser alanını seçmesindeki nedeni şöyle anlattı: "Modern tıp biliminin gelişmesine rağmen, kanser tam tersine bir çizgi izlemekte ve katlanarak artmakta. Bu artışın ve ölümlerin modern şehir yaşamı ile ilgili olduğu konusunda birçok araştırma mevcut, fakat tam olarak ve nasıl bir bağlantı olduğu konusu henüz netlik kazanmamış. Bu konudaki en önemli etkenin yaşam tarzı ve yanlış beslenme kaynaklı obezite olduğunu düşünüyorum. Özellikle insan genetiği veri analizi ile bu konudaki ilişkileri aydınlatabileceğimizi düşünüyorum."
ABD'nin en iyi üniversiteleri teklif için sıraya girdi
Erken yaşta yazdığı bilimsel içerikli kitap ve aldığı ödüllerle Amerika'nın en zeki ve başarılı öğrencilerinin kabul edildiği önde gelen üniversitelerden tam burslu eğitim teklifi alan Özkan, iyi bir üniversitede eğitim alıp bir an önce insanlığın sorunlarına çare bulmak istediğini söyledi.
"Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını karşısında bilim dünyasının çaresizliği, Genetik ve RNA araştırmalarımın insanlık için ne kadar anlamlı olabileceği konusunda beni ayrıca motive etmekte." diyen Özkan bu konudaki sözlerini şöyle sürdürdü: "Bu heyecanımı ve başarımı devam ettirecek bir ortamda bilimsel araştırmalarıma devam etmek, hastalarla yakın ilişki içerisinde olmak istiyorum. Ayrıca hayallerimden birisi de Türkiye’de Amerika ile bağlantılı bir laboratuvar kurmak. Bu sayede hem Türkiye’de zaman geçirebileceğimi hem de ABD'de eğitim almak isteyen Türk öğrencilere bir köprü kurabileceğimi düşünüyorum."
"Ailemin başarıma katkısı bana verdikleri özgüven duygusu"
Çocukluğundan beri araştırmacı bir ruha sahip olduğunu, henüz ilkokul birinci sınıfta Mısır Piramitlerinin şifrelerini çözmeye çalıştığını söyleyen Özkan, "Ailemin sınır tanımayan desteği ve bana verdikleri özgüven duygusunun etkisi çok büyük." sözleri ile yakaladığı başarıya anne babasının katkısından bahsetti.
Yatırım danışmanı bir anne ve bilgisayar mühendisi bir babaya sahip olmanın avantajını eğitim hayatında her daim hissettiğini ifade eden Özkan, ailelerin çocuklarından beklentilerini yüksek tutmasının çocukların özgüvenin gelişmesinde çok önemli bir rol oynadığını belirtirken, Angela Lee Duckworth’un "Grit" adlı kitabının da öğrenme isteği ve başarısında ayrı bir yeri olduğunu ifade etti.
Okuluyla bağlantılı bir ilaç firmasında patent araştırma direktörü olarak da çalışmalar yaptığını belirten Özkan, Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) ile ortak proje üreten bir firmada, ücret karşılığı yarı-zamanlı işe başladığı bilgisini paylaştı.
"Türkiye ile ilişkilerimi koparmak istemiyorum"
Bilimsel projelerinde Türkiye'deki eğitim kurumları ile de ortak çalışmalar yürüttüğünü belirten Özkan, "Ailemle her sene Türkiye’ye gitmeye çalışıyoruz. Türkiye ile ilişkilerimi koparmak istemiyorum. Bu şekilde, İzmir Yüksek Teknoloji Üniversitesi Moleküler Biyoloji bölümünde araştırmalarıma devam fırsatı buldum. Bilimsel Türkçe dilimin gelişmesi ve Türkiye'deki akademik çevreyi tanımamda bunun çok faydası oldu." şeklinde konuştu.
Amerika'da yerleşmiş Türk ailelerin çocuklarına da Türkiye'deki akrabalık ve arkadaşlık ilişkilerini devam ettirmelerini tavsiye eden Özkan, bunun, ileride kuracakları yaşamlarına anlam ve başarı katacağını söyledi.
Yaklaşık 20 yıldır Amerika'da yaşayan baba Bülent Özkan ve Anne Nejla Özkan da Amerika'da çocuk yetiştirmenin zor olduğunu, bununla birlikte, bir göçmen Türk ailesi olarak çocuklarının bu ülkedeki başarısının kendilerini gururlandırdığını belirtti.
Lara'nın eğitim hayatının dışında gönüllülük esaslı çalışmalarına zaman ayırdığını belirten Özkan ailesi, kızlarının okul bünyesinde birçok organizasyonda sorumluluk aldığını, ortaokul öğrencilerine Kimya, Biyoloji ve Bilgisayar Bilimleri alanında ücretsiz ders verdiğini belirtti.
Profesyonel iş hayatları gereği, Kanada ve Hollanda'da da bir dönem bulunduklarını belirten baba Bülent Özkan, "Çocuklarımın sadece Amerikan kültürü ile yetişmesini istemiyordum. Bunun için bir süreliğine farklı ülkelerdeki iş tekliflerini de kabul ettim. Lara'nın 3 ayrı kıtadaki deneyiminin ileriki yaşamında açık görüşlü ve dengeli olması adına önemli olduğunu düşünüyorum." dedi.