Ünü Anadolu'yu aşan, Afrika, Amerika ve Avustralya kıtalarında vahşi hayvanlara karşı sürüleri koruyan Kangal köpekleri, çiple takip edilecek.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından yapılan yazılı açıklamaya göre, yerel kalkınma projeleri yürüten 26 kalkınma ajansından biri olan Orta Anadolu Kalkınma Ajansı (ORAN), Sivas'ta teknolojinin tüm imkanlarının kullanıldığı "Kangal Köpeği Üretim, Eğitim ve Koruma Merkezi" kuracak. 2021 yılında açılması planlanan merkezde her yıl tescilli 400 safkan Kangal köpeği üretilecek.
"Sivas'ı dünyaya daha iyi tanıtacağız"
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank da sosyal medya hesabından merkezle ilgili video paylaştı.
Varank, paylaşımında, "Cesareti, zekası ve güçlü önsezileriyle Anadolu insanının can dostu kangal köpeklerini çip teknolojisiyle koruma altına alıyoruz. Kalkınma ajansımızın destekleriyle kurulacak modern tesisle Sivas'ı dünyaya daha iyi tanıtacağız." ifadesini kullandı.
Projenin bütçesi 7 milyon lira
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü koordinasyonunda faaliyetlerini yürüten ORAN, Kangal köpeği ırkının korunması hedefi doğrultusunda yerel dinamiklerle güç birliği yaptı.
Ajans bu kapsamda, Sivas İl Özel İdaresi, Cumhuriyet Üniversitesi, Kangal Köylere Hizmet Götürme Birliği ve Sivas İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ile yeni bir proje başlattı.
Projeyle, Sivas merkeze bağlı Çelebiler Köyü Meraküm mevkisinde yaklaşık 43 dönümlük arazi üzerine Kangal Köpeği Üretim, Eğitim ve Koruma Merkezi kurulacak. 7 milyon lira bütçeli projenin maliyetinin yüzde 75'ini ORAN karşılayacak.
Merkezin en önemli fonksiyonu, safkan Kangal köpeklerinin üretilmesi ve genlerinin korunması olacak. Yetiştiren köpekler çiple takip edilecek. Deri altına yerleştirilecek çiplerde, köpeklerin doğum tarihi, anne ve baba ismi, geçirdikleri hastalıklar gibi bilgiler yer alacak. Hayvanların kaybolması halinde de takipleri bu çip sayesinde yapılacak.
Merkezde kangalların soyağaçları çıkarılacak. Üretilen her köpeğin bir kimlik kartı olacak. Böylece Kangal köpeğinin ırkı ve bu ırkın saflığının muhafazası, kontrolü ve raporlanması sağlanacak. Merkezde, genetik çeşitliliğe yönelik çalışmalar yapılacak, araştırma yapmak isteyen akademisyenlere uzun vadeli gözlem olanakları sağlanacak.
Bölgesel kalkınmaya katkı
Her türlü donanımı barındıran, eğitim alanlarının bulunduğu, veteriner hizmetlerinin verileceği merkezde, uluslararası gösteriler de düzenlenecek.
Merkezi ziyaret edenler, konaklama, yeme-içme ve alışveriş, hediyelik eşya gibi aktivitelerle yerel ekonomiyi canlandıracak. Hem kent turizmine katkıda bulunacak hem de kalkınma için artı değer oluşturacak.
Yavru satışları ve diğer gelirlerle merkezin finansal sürdürülebilirliği sağlanacak. İlk etapta merkezde veteriner, laborant, uzman köpek bakıcısı görevlerini üstlenecek 13 kişi istihdam edilecek.
İlk etapta 80 köpeğin yetiştirileceği merkezde, 60 damızlık kangalın 20'sini erkekler, 60'ını dişiler oluşturacak. Yavru köpekler, 2. aylarını doldurmalarından itibaren web sitesi üzerinden sahiplendirilebilecek. Merkezin kapasitesi daha sonra 400 hayvana yükseltilecek.
"Irkın sürdürülebilir olması sağlanacak"
Merkezin inşaatında incelemelerde bulunan Sivas Valisi Salih Ayhan, "Merkezimiz sayesinde köpeklerimiz dünyanın neresinde olursa olsun bu özel çip sayesinde takip edilecek. Yaşam koşulları kontrol edilecek. Irkın sağlıklı bir şekilde sürdürülebilir olması sağlanacak. Kangal yavrumuz dünyaya geldiği anda kimliklendirilecek. Belli bir yazılım sayesinde tüm geçirdiği evreleri takip edilecek ırkın bozulması engellenmiş olacak." dedi.
ORAN Genel Sekreteri Ahmet Emin Kilci de Kangal köpeklerinin sürü yönetimi konusunda dünyada bilinen en başarılı tür olduğunu belirterek, "Biz bu merkez sayesinde küçükbaş hayvancılığı da bir nevi desteklemiş olacağız. Katalizör olacağız. Burada yetiştirilen kangal köpekleri küçükbaş sürülerde sürü yönetiminde çiftçilerimize en büyük desteği sağlayacak." diye konuştu.
Cumhuriyet Üniversitesi Kangal Köpeği Araştırma ve Yetiştirme Merkezi Müdürü Doç. Dr. Yusuf Ziya Oğrak da 30 yıl veteriner olarak Kangal köpekleri üzerinde çalıştığını dile getirerek, "Yaptığımız gözlemlere göre her doğumda yüzde 80'e varan ölümler olabiliyor. Özellikle, yavrulara gerekli aşıların yapılmamasına bağlı ölümler en büyük problemlerden biri. Bu proje sayesinde bütün köpeklerin aşılanmasına yönelik çalışmalar yürütülecek." ifadelerini kullandı.
"Anadolu Arslanı" lakabıyla anılıyor
Anadolu coğrafyasında yüzyıllardır çobanlara yarenlik eden kangallar, iyi bir sürü koruyucusu olarak biliniyor.
Kangallar, zeki, önsezileri kuvvetli ve sahibine aşırı bağlı olmalarının yanı sıra çocuklara ve kadınlara karşı dostça davranışlarıyla öne çıkıyor. Cesur, hızlı ve çevik bir tür olan Kangal köpekleri, Osmanlı İmparatorluğu döneminden bu yana belirli bir sistematik içinde yetiştiriliyor.
Kurt sürülerine karşı dilden dile yayılan kahramanlıklarıyla "Anadolu Aslanı" lakabını alan Kangal köpekleri, Afrika, Avustralya ve Amerika kıtalarında vahşi hayvanlara karşı sürü koruma görevi üstleniyor. Kangal köpekleri, zor iklim ve çalışma şartlarına uyum sağlamalarıyla da biliniyor.