İslam dünyasında bilime katkılarıyla tanınan Meryem el-Usturlabi, hem bir bilim kadını hem de dahi bir mucittir. 10. yüzyılda yaşamış olan Meryem, dünyanın ilk Müslüman kadın mucidi ve gökbilimcisi olarak tarihe geçmiştir. Bugün hala kullanılan navigasyon, saat, pusula ve astronomik hesaplamalar için temel oluşturan bir cihaz olan usturlabı geliştiren Meryem el-Usturlabi, sadece yaptığı icatlar ile değil, aynı zamanda bir kadın olarak bilim alanındaki önemli başarısıyla da dikkat çekmiştir.
Halep'te dünyaya gelen Meryem el-Usturlabi, yaşadığı dönemin kadınlarının çoğunun aksine, bilimsel bir kariyer inşa etmeyi başarmıştır. Usturlabın karmaşık yapısını geliştirerek, gök cisimlerinin yüksekliğini ölçme işleviyle astronomi alanında önemli bir yenilik yaratmıştır. Bu icadıyla Bağdat'ta büyük takdir toplayan Meryem, dönemin idarecisi Seyfüddevle'nin de ilgisini çekmiş ve saraya davet edilmiştir.
Seyfüddevle'nin desteğiyle, el-Usturlabi'nin bilimsel çalışmaları daha da gelişmiş ve sarayda önemli bir pozisyona getirilmiştir. Bu dönemde, kadınların bilim dünyasında yer bulmasının pek de yaygın olmadığı bir zamanda Meryem, bu alandaki en önemli isimlerden biri olmuştur. Ayrıca, Meryem el-Usturlabi'nin usturlabı, dönemin bilim dünyasında bir dönüm noktası olmuş ve çok sayıda bilim insanı tarafından kullanılmıştır.
Meryem el-Usturlabi'nin mirası zamanla daha da büyümüştür. Asırlar sonra, adı bir asteroide verilmiş ve Nobel ödüllü bir romanın kahramanına ilham kaynağı olmuştur. El-Usturlabi, erken dönem İslam medeniyetinde bilim alanında çalışan kadınların ender örneklerinden biri olarak tarihe geçmiş ve bilim dünyasında kalıcı bir iz bırakmıştır. Bugün bile, bilimsel yeniliklerin ve kadınların bilime olan katkılarının hatırlanmasında önemli bir figür olmaya devam etmektedir.