Ermeni Taşnak çetelerinin 1918’de Fergana Vadisi'nde 35 bin kişiyi öldürdüğü katliam aradan 100 yılı aşkın süre geçmesine rağmen hafızalardan silinmedi.
Ermeni Taşnak çetelerinin dünyadaki faaliyetlerini 29 yıldır araştıran Özbek tarihçi, araştırmacı yazar Şöhret Barlas, söz konusu çetelerin Rusya’da Çarlık yönetiminin yıkılmasının ardından Türk halklarınca kurulan demokratik devletlerden Türkistan Muhtariyeti’ni (Özerk Cumhuriyeti) yok etmek için yaptıkları katliama ilişkin AA muhabirine açıklamalarda bulundu.
Barlas, Ermeni Taşnak silahlı çetelerini, Türkistan Muhtariyeti’ni büyük bir tehlike olarak gören Rus Bolşeviklerin kullandığını belirterek, bu amaçla o dönemde Hazar Denizi üzerinden önce Aşkabat'a sonra Hokand'a trenle 10 vagon dolusu Taşnak militanların getirildiğini söyledi.
Türkistan Muhtariyeti’nin sadece 3 ay ayakta kalabildiğini vurgulayan Barlas, "Taşnaklar tarafından Türkistan Muhtariyeti'ni yok etmek için 13 Şubat 1918’de başlayan ve 3 ay süren katliamda, Fergana Vadisi'ndeki 200'den fazla şehir ve yerleşim alanları yerle bir edildi, binlerce ev yakıp yıkıldı, çoğu yaşlı, kadın ve çocuk olmak üzere 35 bini aşkın insan acımasızca öldürüldü." ifadesini kullandı.
"Hokand adeta 'ölüler şehrine' dönüştü"
Barlas, Taşnakların bu saldırılarda hiçbir zaman asker veya silahlı kişilere karşı savaşmadığına, her zaman sivilleri acımasızca öldürerek halkın arasına korku saldığına dikkati çekti.
Taşnakların akıl almaz vahşilikler yaptığını, bu kapsamda Hokand’daki bir hastaneyi ve camiyi içindekilerle ateşe verdiğini aktaran Barlas, o dönemde Hokand’ın adeta "ölüler şehrine" dönüştüğünü ve bununla ilgili bilgilerin Özbekistan Ansiklopedisi'nde de yer aldığını dile getirdi.
Barlas, Taşnaklarla ilgili Fergana'nın çeşitli köylerinde yaptığı saha çalışmalarında, aradan bir asırdan fazla zaman geçse de Taşnakların yaptıkları katliam ve işkencelerin halkın hafızasından silinmediğini gözlemlediğini vurguladı.
Tiflis’te 1890’da kurulan ve faaliyetleri boyunca hep Müslüman Türkleri hedef alan Taşnak Partisinin bir terör örgütü olduğunu söyleyen Barlas, Fergana'daki katliamın Anadolu'daki 1915 olaylarından sonra meydana geldiğine işaret etti.
Barlas, Ermeni Taşnakların Şubat 1918’de Hokand'da ve Mart 1918’de Azerbaycan’da yaptıkları katliamların aynı amaçla yapıldığını ve sanki bir intikam alma niteliği taşıdığını vurgulayarak, Taşnak çetelerinin bir ay arayla yaptıkları bu katliamlarda Bakü'de 30 bin insanı öldürdüğünü de ifade etti.
"29 yıldır Taşnakların dünyadaki faaliyetlerini araştırıyorum"
Barlas, 1992'de Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nde okuduğu yıllardan beri Taşnakların dünyadaki faaliyetlerini araştırdığına değinerek, şöyle devam etti:
"29 yıldır Taşnakların Orta Asya, Kafkaslar, Anadolu ve dünyanın diğer bölgelerindeki faaliyetlerini araştırıyorum. Bununla ilgili olarak aralarında Özbekistan, Azerbaycan ve Türkiye'nin de bulunduğu dünyanın birçok ülkesindeki çeşitli kütüphane ve arşivlerde çalıştım. Taşnakların faaliyetiyle ilgili bugüne kadar yüzlerce makale, 8 kitap ve 4 belgesel hazırladım."
Barlas, yaptıkları çalışmalardan dolayı Azerbaycan Bilimler Akademisinin kendisine "fahri doktora" unvanı verdiğini belirterek, yazdığı kitapların birkaç dile çevrildiğini söyledi.
"Fergana’dan Karabağ'a Taşnaklar" kitabının şu anda Almanya’da yayına hazırlandığı bilgisini paylaşan Barlas, Özbekistan'da da Taşnakların Fergana'da yaptıklarıyla ilgili bir belgeselin çekimlerine başlandığını kaydetti.