Kayseri Kalesi, Roma döneminden Osmanlı’ya uzanan yaklaşık bin 700 yıllık geçmişiyle Anadolu’nun en önemli tarihi savunma yapıları arasında yer alıyor. Kaleye ilişkin en eski bilgilere, M.S. 3. yüzyılda Roma İmparatoru III. Gordianus dönemine ait sikkelerde rastlanıyor.
Romalılarla başlayan kale inşa ve onarım süreci, Bizanslılar, Danişmentliler, Selçuklular, Dulkadiroğulları, Karamanlılar ve Osmanlılar dönemlerinde devam etti. Tarih boyunca birçok kez tamir edilen kalenin dış surlarının az bir bölümü, iç surlarının ise önemli bir kısmı günümüze ulaştı.
Dış kale ve şehir surları
Kayseri şehir merkezinde geniş bir alanı kapsayan dış kale ve surların, ilk olarak M.S. 3. yüzyıl ortalarında inşa edildiği, Bizans İmparatoru Justinianus döneminde ise daraltılarak onarıldığı biliniyor. Günümüzde dış surlardan yalnızca bazı burçlar ve sınırlı kalıntılar ayakta bulunuyor.
Tarihi kayıtlara göre, Roma ve Bizans dönemlerinde yapılan dış surlar, Selçuklu Sultanları I. İzzeddin Keykavus ve I. Alaeddin Keykubad dönemlerinde kapsamlı şekilde onarıldı. Bu onarımlara ait kitabeler, günümüzde Kayseri Müzesi depolarında muhafaza ediliyor.
Dış kale surlarında Boyacı Kapı, Kiçi Kapı, Sivas Kapısı, Demir Kapı ve Yeni Kapı olmak üzere beş ana kapı bulunuyor. Yeni Kapı’nın, Osmanlı döneminde Sultan II. Selim zamanında genişletildiği kitabelerden anlaşılıyor.
İç kale sağlamlığını koruyor
Sur duvarlarının içinde yer alan İç Kale ise müstakil bir yapı özelliği taşıyor. Selçuklu, Karamanlı, Dulkadiroğulları ve Osmanlı dönemlerinde onarılan yapı, günümüzde de büyük ölçüde sağlam durumda bulunuyor.
İç Kale’de, köşeler ve kenar duvarlar boyunca dikdörtgen planlı 18 burç yer alıyor. Kuzeydoğu ve güneybatı yönlerinde iki ana kapısı bulunan kalenin çevresinde geçmişte savunma amaçlı su hendekleri bulunuyordu. İç bölümde yer alan caminin, Kayseri’nin Osmanlı yönetimine geçmesinin ardından Fatih Sultan Mehmet döneminde, Gedik Ahmet Paşa nezaretinde yaptırıldığı belirtiliyor.
Bugün Kayseri Kalesi’nin iç bölümü, yoğun ticari faaliyetlerin sürdüğü canlı bir alan olarak kentin tarihi dokusunu yaşatmaya devam ediyor.