Müslümanlar, bayram namazlarını yeni tip koronavirüs (Kovid-19) tedbirlerine uyarak eda etti.
ABD
Kovid-19 salgınından en çok etkilenen ülke konumundaki ABD'de Müslümanlar, camilerde, Kovid-19 önlemleri kapsamında namazlarını eda etti.
Başkent Washington yakınlarındaki Maryland eyaletinde bulunan Amerika Diyanet Merkezinde (DCA) yerel saat ile 07.30 ve 09.30'da düzenlenen iki ayrı bayram namazına daha önce kayıtları alınan sınırlı sayıda Müslüman katılabildi.
Kovid-19 nedeniyle maske ve mesafe kurallarının da uygulandığı bayram namazının ardından ziyaretçilere kahvaltı ikram edildi, hediyeler verildi.
DCA'daki bayram namazına Washington ile Virginia ve Maryland eyaletlerinden Müslümanlar katıldı.
New Jersey'de bulunan Bergen Diyanet Cami ve Kültür Merkezi'nde kılınan Kurban Bayramı namazına da kısıtlı sayıda kişi katıldı.
Kovid-19 önlemleri nedeniyle bu yıl ilk kez kahvaltı ve bayramlaşma programlarının düzenlenmediği bayram namazı buruk geçti.
Salgından dolayı katılımın en alt seviyede tutulduğu bayram namazına çocuklar, kadınlar ve yaşlılar da katılmadı.
Bayram vaazında sık sık virüs uyarısı yapılırken, namaz sonrasında Müslümanlar tokalaşmak yerine "Kovid-19 usulü dirsek selamı'' ile bayramlaşmayı tercih etti.
Avusturya
Avusturya'nın başkenti Viyana'da yaşayan Müslümanlar, Kovid-19 tedbirlerine uyarak bayram namazını camilerde kıldı.
Müslümanlar, bayram namazı için sabahın ilk saatlerinden itibaren Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı Avusturya Türk Kültür Sosyal Yardımlaşma Derneği (ATİB) Merkez Camisi'ni doldurdu.
Bayram namazının ardından okunan hutbede kurban ibadetinin önemine değinilerek, özellikle salgın döneminde tedbirlere uyulması uyarısında bulunuldu.
Türkiye’nin Viyana Büyükelçisi Ozan Ceyhun ve Viyana Başkonsolosu Asip Kaya da namaza katılarak vatandaşlarla bayramlaştı.
Cami çıkışında gurbetçiler, Türkiye’deki yakınlarını arayarak bayramlarını tebrik etti.
Kovid-19 tedbirleri kapsamında toplu halde ibadete izin verilmeyen ülkede geçen Ramazan Bayramı'nda namaz kılınamamıştı.
Batı Trakya
Gümülcine ve İskeçe’de Kovid-19 tedbirlerine ilişkin yönetmelik uyarınca hazırlanan camilerde bayram namazını kılmak için toplanan Türkler, namazın ardından bayramlaştı.
Vatandaşlar, dün dezenfekte edilen camilerde beraberinde getirdikleri seccadelerde namaz kıldı, cami içinde de belirlenen mesafe kuralına uyularak saf tutuldu.
Gümülcine'de seçilmiş Müftü İbrahim Şerif'in namaz öncesi vaaz verdiği tarihi Eski Cami dolup taşarken İskeçe Seçilmiş Müftüsü Ahmet Mete de bayram namazını Türkiye'nin Gümülcine Başkonsolosu Murat Ömeroğlu ve Radikal Sol İttifak Partisinin (SYRİZA) İskeçe Milletvekili Hüseyin Zeybek ile İskeçe'nin Sünne Mahallesi'ndeki camide eda etti.
Bu arada, Türkiye'nin Gümülcine Başkonsolosluğunda düzenlenen geleneksel bayram tebriklerinin kurban kesimi nedeniyle bayramın 2'nci günü yapılacağı bildirildi.
Konsolosluğun bahçesinde düzenlenecek bayramlaşmaya salgından dolayı sınırlı sayıda kişi katılacak.
Türk derneklerince, Gümülcine ve İskeçe'de davul zurna eşliğinde düzenlenen "Deve Geceleri" gibi kültürel faaliyetler ise salgın nedeniyle bu yıl gerçekleştirilmeyecek.
Yunanistan'da salgının yol açtığı olumsuz şartlara rağmen kurban kesmeye çalışan Türkler, imkanları dahilinde kurbanlık almak için pazarları ziyaret ediyor.
İsveç
İsveç'te Kovid-19 salgını nedeniyle Ramazan Bayramı'nda olduğu gibi Kurban Bayramı'nda da camilerde bayram namazı eda edilmedi.
Göçmenlerin yoğun bulunduğu Stockholm'un Bredeng semtinde bayram namazını kılmak isteyen Müslümanlar, yan yana iki futbol sahasında saf tuttu.
Sosyal mesafeye dikkat eden Müslümanlar, İsveç Sağlık Genel Müdürlüğünün 50 kişiyi aşmayan tavsiyesine uydu. Namazın ardından Müslümanlar, buruk şekilde bayramlaşarak evlerine döndü.
İsveç Dışişleri Bakanı Ann Linde, Twitter'dan yayımladığı mesajda, "Dünyanın dört bir yanındaki Müslümanlara mutlu, sağlıklı ve huzurlu bir Kurban Bayramı diliyorum.'' paylaşımında bulundu.
Halk Sağlığı Müdürlüğünün açıkladığı rakamlara göre, 10 milyon nüfuslu İsveç'te Kovid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 5 bin 739'a, virüsü taşıyanların sayısı 80 bin 100'e yükseldi.
Gürcistan
Gürcistan'ın Batum kentindeki Müslümanlar, Kurban Bayramı namazı için sabahın erken saatlerinde Batum Orta Camisi'ni doldurdu.
Gürcü Müslümanların en yoğun yaşadığı Acara bölgesinin en büyük kenti Batum'da yaşayan veya burada çeşitli nedenlerle bulunan yabancı ülkelerin vatandaşları, bayram namazı için Orta Camisi'ne akın etti.
Camiye gelen Müslümanlar kalabalıktan dolayı yer bulamadıkları için namazlarını caminin iç ve dış avlularında, caminin karşısındaki sokakta kıldı.
Gürcistan'ın Acara Özerk Cumhuriyeti Hükümeti Başkanı Tornike Rijvadze'nin de bulunduğu Batum Orta Camisi'nde bayram namazını Batı Gürcistan Müftüsü Adam Şantadze kıldırdı.
Namazın ardından konuşma yapan Rijvadze, "Kurban Bayramı, sevginin ve iyiliğin temelidir. Bu yüzden bu bayramı kutlar, sizlere barış, sağlık ve mutluluklar dilerim." dedi.
Şantadze, yaptığı açıklamada, "Dünyada tüm şiddetin, savaşların, terör eylemlerinin sona ermesi, barış ve huzurun olması için Allah'a dua ediyorum." ifadesini kullandı.
Dünya genelinde Kovid-19 salgınının çeşitli tehdit ve engeller yarattığını ama buna rağmen Gürcistan genelindeki tüm camilerde bayram namazının kılındığını dile getiren Şantadze, "Allah'a şükür ki ülkemizde Kovid-19'la ilgili durum iyidir ve biz, bayram namazını kılabiliyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye Cumhuriyeti Diyanet İşleri Başkanlığının her bayramda Gürcistan'a çeşitli yardımlarda bulunduğunu, önceki yıllarda olduğu gibi ülke genelinde birçok aileye kurban eti dağıttığını belirten Şantadze, "Türkiye'nin Kurban Bayramı'nı kutluyorum. Geçmiş yıllarda olduğu gibi bu yıl de hem Ramazan hem Kurban bayramlarında bize verdikleri destekleri için Diyanet İşleri Başkanlığına teşekkür etmek istiyorum." diye konuştu.
Bosna Hersek
Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna'daki tarihi Gazi Hüsrev Bey Camisi, namaz vaktinden 15 dakika önce cemaate açılırken bayram namazını kıldıran İslam Birliği Başkanı Husein Kavazovic, dünyanın büyük bir sorunla mücadele ettiğini ve bu sorunun Allah inancı, sorumluluk ve ısrar ile yenilebileceğini söyledi.
Sırbistan'da da sabah namazı evlerde kılınırken cemaat bayram namazı için camilere 15 dakika önce alındı. Ülkede Boşnak nüfusun yoğun yaşadığı Sancak bölgesindeki Novi Pazar'da da bayram namazı vesilesiyle Müslümanlar camilere akın etti.
Karadağ'da İslam Birliği kararıyla bayram namazı camilerde kılınmazken Hırvatistan'ın başkenti Zagreb'de şehirle aynı ismi taşıyan camide toplanan Müslümanlar, Kurban Bayramı'nı dualarla karşıladı.
Kuzey Makedonya, Arnavutluk ve Kosova
Kuzey Makedonya'da her yıl bayram dolayısıyla düzenlenen merkezi tören, bu yıl Kovid-19 salgını nedeniyle düzenlenmedi.
Başkent Üsküp’teki tarihi Mustafa Paşa Camisi, sabah ve bayram namazını kılmaya gelenlerle doldu.
Namaz öncesi selaların okunduğu camiye sığmayan vatandaşlar, namazı avluda kıldı. Maske ve sosyal mesafe kurallarına uyan vatandaşlar, namaz sonrası bayramlaştı.
Kuzey Makedonya İslam Birliği’ne (Diyanet İşleri) bağlı Üsküp Müftüsü Kenan İsmaili, bayram namazı hutbesini Arnavutça, Makedonca ve Türkçe olmak üzere 3 dilde okudu.
İsmaili, cami çıkışında gazetecilere yaptığı açıklamada, bu yıl Kurban Bayramı'nın Kovid-19 nedeniyle farklı bir şekilde karşılandığını belirterek, herkesin Kurban Bayramı'nı tebrik etti.
Arnavutluk'taki Kurban Bayramı merkezi töreni ise başkent Tiran'daki Kokonoz Camisi'nde düzenlendi. Geçen yıllarda meydanlarda da kılınan bayram namazı, bu yıl Kovid-19 nedeniyle sadece camilerde eda edildi.
Bu yılki tören, Kovid-19 önlemleri protokolüne riayet edilecek şekilde gerçekleştirildi. Bayram namazı ülkenin genelindeki camilerde de kılındı.
Kosova'da ise Kovid-19 salgını nedeniyle bayram namazı kılınmadı. Ülkenin güneybatısındaki Prizren'de bulunan Sinan Paşa Camisi'ne bayram namazını kılmak için gelenleri polis dağıttı.
Moskova
Moskova Merkez Camisi’nde, salgına karşı alınan önlemler çerçevesinde sadece din görevlilerinden oluşan cemaat bir araya geldi. Din görevlileri maske ve eldiven kullanarak, sosyal mesafe kurallarına uygun olarak bayram namazını kıldı.
Hutbede Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya Başbakanı Mihail Mişustin, Moskova Belediye Başkanı Sergey Sobyanin, Rusya Federasyonu Müslümanları Dini İdaresi ve Müftüler Konseyi Başkanı Ravil Gaynuddin’in Rusya Federasyonu’nda yaşayan Müslümanlara yönelik Kurban Bayramı mesajı da okundu.
Kurban Bayramı namazı, hutbe ve bayram duası devlet televizyonu kanalı Rossiya-1'den canlı olarak yayımlandı.
Ülkede salgın önlemleri nedeniyle Müslümanlar bayramı evlerinde karşıladı.
Nijerya
Nijerya'da, Müslümanlar maske takarak camilerin bahçesinde namazlarını eda etti.
Namazını kılmak için başkent Abuja'daki Nur Camisi'ne gelen Ebubekir Bello, yaptığı açıklamada, Kovid-19'a karşı açık alanda namaz kıldıklarını dile getirdi.
Bello, "Bu seneki bayram önceki senelerden biraz daha farklı. Açık alanda ve maskeli namaz kılıyoruz ama gördüğünüz gibi namaz ortamı her zamanki gibi çok güzel." ifadelerini kullandı.
Girişlerde uzun kuyruklar oluşurken namaza gelen kişilerin sırasıyla ateşi ölçüldü. Maskesi olmayanlar cami alanına alınmadı.
Namaz sonrası Nijerya ve İslam dünyası için dua eden cemaat bayramlaşarak dağıldı.
Gana
Bayram namazının genel olarak büyük alanlarda veya stadyumda kılındığı Gana'da, bu bayram namaz Kovid-19 nedeniyle mahalle camilerinde kılındı.
Ejura Merkez Cami İmamı Sheikh Muhammudul-Amin Salim, AA muhabirine yaptığı açıklamada, hükümetin Kovid-19 karşı aldığı önlemler kapsamında bu yılki kurban bayram namazını mahalle camilerinde kılınması kararı alındığını belirtti.
Salim, namazdan önce camilerin dezenfekte edildiğini, namaza gelenlerin de maske takarak camiye girdiğini kaydetti.
Bu yılki bayramı "değişik" şeklinde nitelendiren Salim, "Bayram namazını büyük alanda kılmaya alıştık ve ilk defa camilerde kılıyoruz. Bizim için değişik bir şey sanki normal namazı kılıyoruz gibi oldu, bayram havası yok." dedi.
Salim, Kovid-19'un insanların düzenini bozduğunu belirterek, salgının bir an önce bitmesi için dua etti.
Azerbaycan
Azerbaycan'da karantina tedbirleri nedeniyle bayram namazı kılınamadı, geleneksel hayvan pazarları açılmadı.
Azerbaycan Tarım Bakanlığı bir site oluşturarak vatandaşlara internet üzerinde kurbanlık hayvan alma fırsatı sundu.
Kurbanlıkları internet üzerinden alanlar, kesimlerini bakanlığın belirlediği alanlarda salgın dönemi kurallarına uygun şekilde gerçekleştirdi.
Türk hayırseverlerin kurduğu Gençliğe Yardım Fonu (GYF), düzenli yaptıkları yardım faaliyetlerini bu yıl da devam ettirerek Azerbaycan'daki ihtiyaç sahiplerine kurban eti dağıttı.
Veteriner hekimler ve din adamlarının denetimi altında salgınla ilgili kurallara da uyularak kesimleri gerçekleştirilen hayvanların eti, titiz şekilde parçalandıktan sonra 3'er kiloluk paketlere konularak ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmak için hazır hale getirildi.
GYF Başkanı Ahmet Tecim, bu yıl yaklaşık 1050 hisse kurban eti keseceklerini, bunların büyük kısmını şehit ve gazi ailelerine, Dağlık Karabağ göçmenlerine dağıtacaklarını söyledi.
Kazakistan
Kazakistan'da da bayram namazı kılınmadı, cami avlularında spor müsabakaları yapılmadı.
Hayvan pazarları ve kurban kesim yerlerinin kapalı olduğu ülkede, büyükşehirlere büyükbaş ve küçükbaş hayvan girişi sınırlandırıldı.
Müslümanlar ancak Kazakistan Müslümanları Dini İdaresinin (KDMİ) oluşturduğu internet sitesi üzerinden kurban bağışı yapabiliyor.
Sıkı sıhhi önlemlerin alınmasıyla kesilecek tüm kurban etleri, cami cemaatleri ve gönüllülerce ihtiyaç sahiplerine dağıtılacak.
Kurucu Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev ile Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev birer mesaj yayımlayarak Kazak halkının bayramını kutladı.
Kırgızistan
Kovid-19 nedeniyle Kırgızistan'da da bayram namazı kılınmadı fakat halkın kurban alım, satım ve kesimine izin verildi.
Kurbanlık hayvan almak isteyen vatandaşlar, kurban pazarında yoğunluk oluşturdu.
Pazarlarda, kurbanlık fiyatlarında geçen yıla göre artış gözlemlendi. Kurbanlık almak isteyenler ile satıcılar arasında sıkı pazarlıklar yaşandı. Vatandaşlar kurbanlarını keserek ihtiyaç sahiplerine dağıttı.
Kırgızlar, evlerinde bayram sofraları kurdu, akrabalarını ve komşularını ziyaret ederek bayramlaştı. Erken saatlerde mezarlıklar da ziyaret edildi.
Türkiye Diyanet Vakfı (TDV) da Kırgızistan'daki ihtiyaç sahiplerine dağıtılmak üzere kurban kesti. TDV'nin kestiği 1440 hisse kurban eti hafta sonu dağıtılacak.
İnsani Yardım Vakfı (İHH) da Kırgızistan'da 240 hisse kurban eti dağıtacak.
Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov, mesaj yayımlayarak halkın bayramını kutladı.
Özbekistan
Kovid-19'la ilgili durumun kötüleşmesi nedeniyle camilerin geçici kapatıldığı Özbekistan'da bayram namazı kılınmadı.
Son dönemde ülkede günlük vaka sayısının belirgin ölçüde artması nedeniyle kapatılan hayvan pazarları şehir dışına taşındı.
Ülkede bayram günlerinde araçların hareketi geçici yasaklandı, halka gereksiz yere sokağa çıkmamaları önerildi.
Özbekistan Müslümanlar Dini İdaresi, vatandaşların Kurban Bayramı'nı sıhhi kurallara uyarak evlerinde kutlamalarını, kurbanlıklarını da sıhhi kurallara riayet ederek kesmelerini istedi.
Yeni evli ailelerde geleneksel olarak yapılan "Gelin Selam" etkinliğiyle bayram öncesi cenazesi olan ailelerde sofra kurularak Özbek pilavının ikram edildiği "Fatiha" adetlerine de kısıtlamalar getirildi.
Fildişi Sahili Cumhuriyeti
Fildişi Sahili Cumhuriyeti'ndeki Müslümanlar, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını gölgesinde Kurban Bayramı namazını kıldı.
Namazını kılmak için ülkenin kuzeyinde bulunan Korhogo eyaletindeki Kebir-i Camisi'nin İmamı Gaoussou Cisse, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'ye dua ettiklerini ifade etti.
Cisse, “Her yıl Türkiye’den gelen ekipler, bizi unutmadan hep yardım takdim etti. Türkiye, bizim ve tüm Müslümanların başkentidir. Cansuyu ekipleri, kendi ailelerini bırakıp bizimle bayramlaşmaya geldiklerinden ve birçok ihtiyacı karşıladığından dolayı minnettarız.” dedi. Cisse, Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi'nin Müslümanlar için ibadete açılmasından duyduğu memnuniyeti ifade etti.
Kurban eti dağıtmak üzere gelen Cansuyu Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği ekibi de camideki Müslümanlarla bayramlaştı.
Sudan
Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk ve Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan, Kurban Bayramı dolayısıyla mesaj yayımladı.
Başbakan Hamduk, Twitter'dan yayımladığı mesajında, Sudan halkının ve tüm Müslümanların Kurban Bayramı'nı kutlayarak, "Allah, halkımıza ve milletimize barış, güvenlik ve bereketi sağlasın. Kurban Bayramı, Sudan halkının dayanışma ve karşılıklı bağımlılık geleneklerini ve değerlerini hatırlamak için bir fırsattır. Bayramınız mübarek olsun.” ifadelerini kullandı.
El-Burhan da yayımladığı mesajında, vatandaşların birlik olması ve demokrasinin sağlamlaştırılması çağrısında bulundu.
Cezayir
Cezayirliler, salgın tedbirleri kapsamında alınan bayram namazının evlerde kılınması kararı nedeniyle bu bayram camilere gitmedi.
Camilerden tekbir ve Kur'an-ı Kerim tilaveti sesi hoparlör ile dışarıya verildi.
Ülkede başkent ile büyük şehirlerde sokakların tenha olduğu gözlemlendi.
Yetkililerin, kurbanlıkların caddelerde kesilmemesi çağrısı da dikkate alındı.
"Sokaklarda çocuklar oynamıyor"
Cezayirli Ahmed Akar, bu bayramın öncekilerden farklı olduğunu dile getirdi.
Sokaklarda çocukların olmadığına işaret eden Akar, alışkın oldukları bayram havasını bu sene yaşayamadıklarını söyledi.
Cezayirli Muhammed el-Ayib ise bayram namazını tek başına kıldığını, bu sene bayramın buruk geçtiğini kaydetti.
Ayib, cemaatle kılınan bayram namazlarını özlediğini belirtti.
Sivil toplum kuruluşu olan Cezayir İmamları Koordinasyonu Genel Sekreteri Celul Hacimi ise camilerin aşamalı şekilde açılmasını talep ettiklerini kaydetti.
Yetkili makamların durumu gayet iyi değerlendirdiğinin altını çizen Hacimi, bu konuda alınan kararların sorumluluğunu da taşıdıklarını aktardı.
Cezayir makamları, salgının yayılması endişesiyle bayram namazının evlerde kılınması kararı almıştı.