Bademde dünya tekeli olan ABD’ye karşı yerli üretimi arttırmak isteyen Adıyamanlı üreticiler, 3 bin 500 dekar olan üretim alanını bu yıl 60 bin dekara çıkardı. 2023 hedefinin 100 bin dekar badem üretim alanı olduğu bölgede, çiftçinin hedeflerinden biri, ürünün sadece içinin değil, dış kabuğunun da çeşitli alanlarda değerlendirilmesi.
arım sektörü ülkemiz ekonomisinin en önemli lokomotiflerinden biri. Ağustos'un ikinci yarısından itibaren Türkiye'nin badem üretiminde en önemli merkezi Adıyaman'da hasat başlıyor. Bu yıl da yüksek verim beklenen badem bahçelerinde, geçen yıl 10 bin tonluk hasat yapılmıştı. Ürün üretiminin bölgede öncü hale getirilmesi için devlet tarafından ekim ve sanayi alanında hibe verildi. Hem üretici, hem yatırımcı bölgeye çekildi. Bademde dünya tekeli olan ve bu liderliğini devam ettirebilmek için büyük destekler sunan ABD'ye karşı yerli üretimi arttırmak isteyen Adıyamanlı üreticiler, 3 bin 500 dekar olan üretim alanını ise 60 bin dekara çıkardı.
2023 HEDEFİ 100 BİN DEKAR
2023 hedefinin 100 bin dekar badem üretim alanı olduğu bölgede, Türkiye'nin ithalata yatırdığı oranın giderek iç üretimle daha hızlı kapatılması öngörülüyor. Üreticileri, yerli üretim bademin, ABD menşeili bademle 'kıyaslanamayacak kadar iyi' olduğunu belirtirken, ABD'nin dünya piyasalarını elinde bulundurmak adına bu bademi 'pazarlama mucizesi' ile dünyaya yaydığını ifade ediyor.
ÜRÜNÜN %80’İ İTHAL
Türkiye, badem tüketiminin yüzde 80'ini ithalat ile karşılıyor. Bu nedenle üretimin içeride artırılması, kendi kendine yetebilmesi adına büyük önem taşıyor. Yerli üretimin yetmemesi nedeniyle badem Amerika'dan ithal ediyor. Rakamlara göre ithal badem yıllık 250 milyon dolara yakın bir büyüklüğe sahip. Adıyaman Tarım ve Orman İl Müdürü Adil Alan, Adıyaman'ı badem diyarı haline getirmeye çalıştıklarını belirtirken, bu üretimin, Türkiye'nin ithalatını yüksek oranda düşürme hedefinde olduğunu söyledi. Alan, "Biz artık 'Adıyaman bademi Kaliforniya bademine karşı' diyoruz. Bu amaçla da adımlarımızı daha sağlam atıyoruz. Hedefimiz 2018'de bademde alan ve üretim bakımından Türkiye birincisi olmaktı. Bademde artık hem alan, hem üretim bakımından Türkiye'de birinci sıradayız" dedi.
10 MİLYON LİRALIK YATIRIM GETİRDİ
Kahta Organize Sanayi Bölgesi'nde 10 milyon lira yatırımla badem işleme/paketleme tesisi kurulduğunu hatırlatan Alan, bu tesisin bölgenin 'pazarlama' eksiğini gidermek açısından büyük bir adım olduğunu, ardından 8 işleme/paketleme tesisi daha kurulduğunu dile getirdi. Alan, Sert Kabuklu Meyveler Araştırma Enstitüsü'nün de şehirde hayata geçirildiğini bildirdi.
TÜRK FINDIĞININ YERİNİ TUTMADI
ABD'nin yüksek üretimi bir dönem Türk fındığına karşı 'tehdit' olarak da değerlendirildi. ABD, çikolata/şekerleme alanında badem bazlı üretim için propaganda yapsa da, ürettiği bademin Karadeniz fındığının yerini tutması mümkün olmadı. Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım, daha önce fındık konusunda yaptığı açıklamada, "Başka ülkelerin ürettiği fındık bile henüz Türk fındığını yakalayamamışken, ABD üretimi bademin bu yeri alması beklenemez" ifadesini kullanmıştı.
KABUĞUNDAN MDF, İÇİNDEN BAKLAVA
Bölge üreticilerinin önemli hedeflerinden biri de bademin sadece içini değil, dış kabuğunu da çeşitli alanlarda değerlendirilebilir hale getirmek. Bu amaçla yakın zamanda bademli baklava hayata geçirildi. Yine bu kapsamda badem ezmesinin de bölgede yapılması için tarifler araştırılacak. Ayrıca badem kabuğundan sunta ve MDF yapımı konusunda Ar-Ge çalışmaları devam ediyor.
ADIYAMAN’DA 55, MARKETTE 120 LİRAYA
Badem içi kilo fiyatı Adıyaman’da 55 lira iken, market raflarına 120 lirayı bulan fiyatlarla geliyor. Bölgede badem atağı, eski bakan Veysel Eroğlu döneminde çıplak araziler ve bozuk orman alanlarında toprak işlemesi yapılması amacıyla başlatıldı. Bu alanlarda özellikle zeytin, ceviz, badem gibi türlere ait fidanlar dikilerek, genellikle hibe yöntemiyle, bölge halkına gelir kapısı oluşturulması amaçlandı.