ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, 52. Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) Dışişleri Bakanları Toplantısı çerçevesinde ASEAN üyesi ortaklarıyla yaptığı görüşmede, haziran ayında ASEAN liderlerinin benimsediği Hint Pasifiği angajman çerçeve anlaşmasını överek, bunun, bağımsızlık, şeffaflık, iyi yönetim ve kurallara dayalı nizamı desteklediğini kaydetti.
Mike Pompeo, Washington yönetiminin hiçbir zaman Hint Pasifiği devletlerinden ülkeler arasında tercih yapmalarını istemediğini vurgulayarak, Hint Pasifiği'ndeki çıkarlarının, ortak fayda doğrultusunda bölge ülkeleriyle bütünlük gösterdiğini kaydetti.
ABD Dışişleri Bakanı ASEAN ile ilişkilerine, hukukun üstünlüğü, insan hakları ve sürdürülebilir ekonomik büyümenin yol gösterici olduğunu da dile getirdi.
Bu arada Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, ASEAN toplantısı sırasında Pompeo ile yaptığı görüşmenin ardından gazetecilere, "koordinasyon, iş birliği ve istikrarla" tanımlanmış karşılıklı bağları nasıl ileriye taşıyacakları konusunda görüş alışverişinde bulundukları açıklamasını yaptı.
Vang, "Bakan Pompeo, ne ABD Başkanı (Donald) Trump ne de ABD yönetiminin, Çin'in gelişimini kontrol altına alma niyetinde olmadığını açıkça dile getirdi. ABD, Sino-ABD ekonomik ve ticari müzakeresinde pürüzsüz ilerleme ümit ediyor." ifadesini kullandı.
Çin Dışişleri Bakanı ayrıca Pompeo'nun son füze denemesine rağmen Kuzey Kore ile çalışma düzeyinde müzakerelere herhangi bir zamanda başlamaya hazır olduğunu ilettiğini belirtti.
Çin, Pekin yönetimi ile ASEAN ülkelerinin aralarını Güney Çin Denizi'ndeki anlaşmazlıklar üzerinde durarak bozmaya yönelik dışarıdan bir devletin herhangi bir girişimine karşı uyarıda bulunmuştu.
Güney Çin Denizi sorunu
Çin, 1947'de yayımladığı haritayla egemenlik ihtilaflarının yaşandığı Güney Çin Denizi'nin yüzde 80'i üzerinde hak iddiasında bulunurken, yer altı kaynakları açısından zengin bölgede başta Filipinler olmak üzere aralarında Vietnam, Brunei ve Malezya'nın da bulunduğu komşu ülkelerle egemenlik tartışmaları yaşanıyor.
Pekin'in tartışmalı sularda inşa ettiği yapay adalar üzerinde kurduğu üsleri silahlandırdığı iddiaları, ABD ve bölge ülkeleriyle arasında gerginliğe sebep oluyor.
Filipinler'in başvurusuyla 2016'da Uluslararası Tahkim Mahkemesi, Çin'in, Güney Çin Denizi'nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal zemini olmadığına karar vermişti.